In hoeverre is de onafhankelijke media onafhankelijk? Na meer dan tien jaar 80 uur per week in de journalistiek gewerkt te hebben kan ik daarover kort zijn. Niet. Toen ik 22 jaar geleden afstudeerde aan de SvJ in Utrecht en direct aan de slag ging bij een landelijke krant was ik nog vol goede moed. Maar al snel werd duidelijk dat commerciële belangen prevaleerden. Je moet toch ook eten, niet? Maar de eerste jaren werd er in ieder geval getracht om daadwerkelijk nieuws te brengen volgens de code van Bordeaux en de befaamde 5 W' s. Wie, wat, waar, waarom en wanneer. Wat dat betreft lijkt echte journalistiek op recherche-werk. De waarheid moet boven tafel. Alleen de waarheid komt vaak niet boven tafel.
De belangen van adverteerders wegen zwaar. Of een onwelgevallig stukje over de politiek bijvoorbeeld. De kans is heel groot dat je nooit meer welkom bent of uitgenodigd wordt. Politiek verslaggevers zijn wat dat betreft gewoon een P.R. doorgeefluik. Niet objectief, niet onafhankelijk en als de dood voor een cordon sanitaire. En dat geldt ook voor sportverslaggevers et cetera. Dus niemand schrijft de werkelijkheid, want iedereen wil zijn bronnen te vriend houden.
Verder kan het zomaar gebeuren dat je een dreigbrief van het CIDI krijgt over het waarom van publicatie over 5 doodgeschoten Palestijnse kinderen en niet die ene hoogbejaarde Israelier die bij de bushalte een kogel kreeg. Uhm, precies. Nou maak je mij de pis niet meer lauw maar wat hoger op de betaallijst worden ze daar beslist zenuwachtig van.
Maar goed, toen en nu bestaat journalistiek vooral uit stukjes aanpassen die via diverse persbureaus aangeleverd worden. Net zoals beeldmateriaal. En laat ik nou regelmatig geënsceneerd beeld hebben aangetroffen na inspectie, of onjuistheden in de berichtgeving. Als je belt krijg je natuurlijk duizend excuses plus de belofte dat het nooit meer zal gebeuren. Uiteraard, geloof je het zelf? En nu we het toch over geënsceneerd beeld hebben.
Wat aanzienlijke tropenjaren bij de krant verder heb ik destijds de overstap naar één van de twee opinietijdschriften gemaakt. Voornamelijk omdat de stijgende hoeveelheid entertainmentnieuws mij als rasechte journalist tegen de borst stuitte. Ik wilde mijn lezers het echte nieuws brengen en geen flagrante onzin. Dus voor dat tijdschrift heb ik destijds een fotofuck gemaakt van Rutte op een biljarttafel met een aantal schaars geklede dames en wat glazen met prikwijn. Na publicatie werd ik gebeld door de RVD, hoe ik aan die foto kwam. Lees dat nog een keer, HOE IK AAN DIE FOTO KWAM. Niet een gesprek over een onsmakelijke fotofuck maar een duidelijke insinuatie dat die montage gebaseerd is op de werkelijkheid. En volgens mij heb ik 'm nog ergens op DVD.
Even terug naar hoe onafhankelijk de media is. Net zo onafhankelijk als een tweedehands auto verkoper. Iedereen moet geld verdienen en de waarheid verkoopt niet. Dus geloof niks, controleer, doe onderzoek ( 1 bron is geen bron) en vorm je eigen conclusie. Want ook die shitshow in Oekraïne is niet wat het lijkt. Twintig jaar geleden kreeg ik daar al de aanslagen van binnen. Niets van wat je voorgespiegeld wordt is wat het lijkt, vind de waarheid. Daar is er maar één van.